Avontuur in de Balkan: van Kravica watervallen naar de Kroatische kust

De Medak Pocket: Een Historisch Beladen Gebied

De Medak Pocket, gelegen op de grens van Bosnië en Kroatië, was het toneel van een van de meest controversiële operaties van de Kroatische Onafhankelijkheidsoorlog in de jaren negentig. Het conflict, onderdeel van de bredere Joegoslavische oorlogen, bereikte hier zijn dieptepunt in september 1993, tijdens de Kroatische Operatie Medak Pocket. Het doel van deze operatie was om Servische posities in en rondom de dorpen van Medak te neutraliseren, die door Servische troepen werden gebruikt als springplank voor aanvallen op nabijgelegen Kroatische gebieden.

Hoewel de operatie militair succesvol werd genoemd, werd dit overschaduwd door ernstige beschuldigingen van oorlogsmisdaden. Civiele slachtoffers, geplunderde en platgebrande dorpen en meldingen van martelingen en executies tekenden het gebied. Toen VN-vredestroepen, waaronder een contingent Canadese troepen, arriveerden om de situatie te stabiliseren, stonden ze oog in oog met vernietiging op een schaal die de wereldpers haalde.

Littekens van het Verleden

Decennia later zijn de sporen van de operatie nog steeds zichtbaar. Terwijl we door het gebied rijden, zien we verlaten dorpen waarvan de huizen vaak als lege hulzen in het landschap staan. Sommige dragen nog sporen van kogelgaten en inslagen, alsof de tijd hier is gestopt. De natuur heeft delen van het verleden teruggenomen. Gras groeit door open ramen en struiken klimmen langs ingestorte muren.

We passeren een verlaten tank, half verscholen in het struikgewas. Roest heeft zijn metalen huid geërodeerd en de rupsbanden lijken in de grond verzonken. Ik stel me voor hoe dit ooit een actief strijdtoneel was, waar angst en chaos de boventoon voerden. Hier, midden in de verlatenheid, valt het contrast met de hectische toeristische drukte van Mostar scherp op.

"Stel je voor dat je hier opgroeit," zeg ik tegen Magriet terwijl ik de bus door een kuilige weg stuur. "Dag in dag uit omringd door deze herinneringen. Hoe herstel je daarvan?" Ze knikt bedachtzaam, haar blik op de grauwe lucht die boven ons hangt.

Ontmoetingen in Verlaten Dorpen

De onverharde wegen brengen ons dieper de Medak Pocket in. Af en toe zien we een local, meestal een oudere man of vrouw, die ons met een mengeling van nieuwsgierigheid en terughoudendheid bekijkt. Campers zijn hier zeldzaam. In sommige dorpen zwaaien mensen vrolijk, wat een klein beetje luchtigheid brengt in de grauwe sfeer. Maar hoe verder we rijden, hoe voelbaarder de spanningen tussen de bevolkingsgroepen lijken. De regio kent een complex verleden, waarin etnische Kroaten en Serviërs lijnrecht tegenover elkaar stonden.

Soms lijkt het alsof de route ons door iemands achtertuin leidt. Hier en daar zien we verlaten schuren en ingestorte boerderijen, een herinnering aan een leven dat ooit was. Het passeren van onze grote bus veroorzaakt verbaasde blikken. Een paar kinderen kijken op, zwaaien enthousiast en rennen achter ons aan, terwijl hun moeders ze vanaf de voordeur roepen.

"Ze hebben hier vast niet vaak een bus als de onze gezien," zeg ik tegen Magriet met een glimlach terwijl ik de ruitenwissers inschakel. Regen begint gestaag neer te vallen en de modderige weg wordt een uitdaging.

De Regen en het Grauwe Landschap

De regen en kale vlakten versterken het grauwe karakter van deze reis. Na de kleurrijke levendigheid van Mostar voelt dit gebied als een ander universum. Het weerkaatst de geschiedenis: kil, grimmig en onverbiddelijk. Terwijl de wind aan de bus rukt en de regen onophoudelijk op het dak tikt, voel ik de zwaarte van dit gebied en de verhalen die het zou kunnen vertellen als het kon spreken.

Langzaam naderen we de Kroatische grens. Hoewel het een opluchting is om dit beladen gebied achter ons te laten, neem ik een moment om de zwaarte van de geschiedenis in me op te nemen. Deze regio herinnert ons eraan hoe diep de wonden van conflict kunnen zijn.

Grensovergang en Achtervolging

De kleine grenspost doemt op als een eenzaam decorstuk. Een slagboom en twee hokjes, meer is er niet. De douanebeambte, een oudere man met een bril die meer op een verrekijker leek, inspecteert onze paspoorten zorgvuldig. Hij vraagt om het dierenpaspoort van onze hond. Magriet haalt het boekje tevoorschijn en hij bestudeert elk stempeltje en elke vaccinatie minutieus. Uiteindelijk knikt hij en gebaart dat we door mogen.

Eenmaal over de grens verschijnt in mijn spiegel een witte auto met het blauw-witte logo van de grenspolitie. De auto blijft ons volgen en ik voel me oncomfortabel bewust van onze oude bus en de spullen aan boord. Na ongeveer tien kilometer haakt de auto af. De opluchting is groot, maar het gevoel blijft dat de grens ons niet volledig heeft losgelaten.

Storm en Afdaling naar de Kust

De middag loopt op zijn eind en de storm steekt op. De weg kronkelt steil naar beneden met scherpe bochten. De bus van zes ton ruikt snel naar warme remmen. Ik schakel de motorrem in en pompend bijremmen wordt noodzakelijk. Magriet vraagt of die geur normaal is en ik leg uit hoe belangrijk het is om te voorkomen dat de remmen glazig worden.

"Die mannen hadden stalen zenuwen," grap ik over de chauffeurs van vroeger. "Jij hebt alleen een stalen bus," kaatst Magriet terug en we lachen. Eindelijk bereiken we de kust. De geur van warme remmen maakt plaats voor de zilte lucht van de Adriatische Zee en het bereiken van de kust voelt als een overwinning.

Hier onder een stukje afdaling na de kroatische grens

Op Zoek naar Overnachting

Langs de Kroatische kust is het een aaneenschakeling van dure campings. Vrije plekken zijn zeldzaam. De storm en de duisternis maken het moeilijk om een geschikt plekje te vinden. Na meer dan 200 kilometer besluiten we een camping in Grad Omiš op te rijden. De steile, terrasvormige camping is krap en de wind raast om ons heen. Het uitzicht over de zee is prachtig, maar de storm maakt het een uitdagende plek.

De receptie is gesloten, maar een medewerker noteert de prijs op een papiertje. We besluiten morgenochtend te betalen. De dames maken nog een klim naar de douche en ik neem plaats op de bank in de bus. De vermoeidheid overspoelt me en ik voel eindelijk een soort welverdiende rust.

Reflecties over de Reis

Vandaag zat vol teleurstellingen, frustraties en uitdagingen. Toch besef ik dat de echte tegenslagen nauwelijks zijn opgetreden. Elke obstakel was slechts een ervaring die ons liet groeien. Het samenleven in een kleine ruimte heeft ons geduld en humor geleerd. Irritaties werden omgezet in kleine momenten van plezier en reflectie.

Onze reis heeft ons dichter bij elkaar gebracht. De herinneringen die we samen hebben gemaakt, van wandelingen tot gezamenlijke beslissingen onderweg, vormen het mooiste resultaat van deze avonturen.

Het besef dat we samen deze tijd hebben doorgebracht, met al haar uitdagingen en momenten van verwondering, voelt als een overwinning. Het zijn deze momenten die we voor altijd zullen koesteren.

Onze reis door de Balkan, van de donderende Kravica watervallen tot de verlaten dorpen van de Medak Pocket en de prachtige Kroatische kust, heeft ons zowel geraakt als verwonderd. Het zijn ervaringen die je bijblijven, momenten van spanning en verwondering die je alleen ervaart als je echt de weg op gaat.

Dit fragment maakt deel uit van ons boek, waarin we onze avonturen nog uitgebreider en met alle details delen. Ons boek is te koop in de betere boekhandel, via de link hiernaast als epub of hier als fysiek exemplaar. Duik in ons verhaal en beleef het avontuur met ons mee, pagina voor pagina.